विद्यार्थ्याने अभ्यासाबरोबरच आपल्या आरोग्याकडे लक्ष द्यावे – डॉ. कुलकर्णी

सेलू ( प्रतिनिधी ) :- येथील श्रीराम प्रतिष्ठान संचलित ज्ञानतीर्थ विद्यालय सेलू येथे भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आदर्श शाळा योजनेंतर्गत ‘मुख्यमंत्री माझी शाळा, सुंदर शाळा’ या अभियानांतर्गत बदलत्या जीवन शैलीमुळे लहान वयातच होऊ लागलेल्या “ लठ्ठपणा व मधुमेह ” यासारख्या आजाराची माहिती व त्यावरील प्रतिबंधात्मक उपाय या विषयावर मार्गदर्शनपर व्याख्यान (ता.8) वार सोमवार रोजी शाळेच्या क्रीडांगणावर पार पडला.

या कार्यक्रम प्रसंगी मुख्य मार्गदर्शक सेलू येथील लठ्ठपणा, मधुमेह तथा हृदयरोग तज्ञ डॉ.सुनील कुलकर्णी, शाळेच्या मुख्याध्यापिका शालिनी शेळके, इंद्रजीत मोरे आदी प्रमुख मान्यवर उपस्थित होते.

लठ्ठपणा हा एक प्रकारचा आजार असून काही लोकांचे आहार आणि व्यायाम करूनही वजन वाढू शकते. लठ्ठपणा हा मानवी शरीरात अनेक अनुवांशिक, एपिजेनेटिक आणि न्यूरो-हार्मोनल मार्गांनी प्रवेश करतो. जर एखादी व्यक्ती आधीच लठ्ठपणाने ग्रासलेली असेल तर त्याच्या तीव्रतेनुसार उपचार करणे आवश्यक आहे. शरीराच्या गरजेपेक्षा जास्त कॅलरीज जेव्हा सेवन करण्यात येते तेव्हा त्याचे रूपांतर चरबीत होते. सुरुवातीला चरबीच्या पेशी आकाराने वाढतात.   शरीराला काम करण्यासाठी जी ऊर्जा हवी असते ती कॅलरीजपासून मिळते. शरीराच्या गरजेपेक्षा कॅलरीज घेण्यात आल्यास त्या साठवून राहतात व लठ्ठपणास सुरुवात होते. बैठे काम करणा-या लोकांमध्ये लठ्ठपणा जास्त आढळून येतो. लठ्ठपणाकडे दुर्लक्ष केल्यास काय दुष्परिणाम होतात, लठ्ठपणातील आहार कसा असावा याबाबत माहिती दिली.

मधुमेह आता सगळ्यांना माहित असलेला आजार झालाय. दर दहा माणसांमागे ४ माणसांना तरी मधुमेहाची समस्या असतेच. खूप कमी कुटुंब अशी आहेत जिथे हा आजार दिसत नाही. आपल्या भारत देशात मधुमेहींची संख्या खूप जास्त आहे. त्यातल्या त्यात डायबिटीज टाइप-1 आणि डायबिटीज टाइप-2 या श्रेणीतील रुग्ण तर झपाट्याने वाढत आहेत. जगातील मधुमेहाची राजधानी म्हणून भारत ओळखला जातो हि एक खेदाची गोष्ट आहे. पूर्वी मधुमेह म्हटला कि लोकं घाबरून जायचे, आताही घाबरतातच पण त्यामानाने आता बऱ्यापैकी जागरुकता निर्माण झाली आहे. भरपूर तहान लागणे, नेहमीपेक्षा भरपूरवेळा लघवीला जावं लागणं, विशेषतः रात्री, दृष्टी कमकुवत होणं, ब्लड प्रेशर आणि त्वचेशी निगडीत समस्या, खूप भूक लागणे आणि थकवा जाणवने हि मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे आहेत.

ज्या लोकांच्या घरामध्ये मधुमेहाने मागच्या पिढ्यांमध्येच प्रवेश केला केला आहे अशा लोकांना मधुमेहचा धोका जास्त असतो. त्यांनी अधिक काळजी घेण्याची गरज आहे. मधुमेहाचा इतिहास असणाऱ्या कुटुंबांनी मुलांच्या हालचालींवर विशेष लक्ष दिलं पाहिजे. अशा मुलांनी आधीपासूनच वजन कमी ठेवणं, व्यायाम करणं गरजेचं आहे.” मोबाईल, संगणकापेक्षा मुलांनी मैदानी खेळ, व्यायाम यावर भर दिला पाहिजे आपला बीएमआय म्हणजे उंचीनुसार आदर्श वजन किती आहे हे सर्वांनी पाहिलं पाहिजे. जर वजन लठ्ठपणाकडे जात असेल तर काळजी घ्यावी लागेल. भाज्या- फळं अशा कच्च्या आहाराचं प्रमाण वाढवलं पाहिजे. साखर आणि गोड पदार्थ, चॉकलेट्सचं प्रमाण कमी केलं पाहिजे. गोड पेयं, थंड पेयं, फळांचे रस, कॉन्सन्ट्रेटेड पेयांमुळे भरपूर साखर पोटात जाते. ते थांबवलं पाहिजे. योग्य प्रमाणात पाणी प्यायलं पाहिजे आणि वेळेवर पित राहिलं पाहिजे. प्रत्येक व्यक्तीने घरातील कामांच्या हालचालींशिवाय व्यायाम करण्याची गरज आहे चालणे, फिरणे, पोहणे, सायकलिंगसारखे व्यायाम करण्याची गरज आहे. शरीराबाबतचा कोणताही निर्णय व्यक्तीने स्वतःच घेऊ नये. डॉक्टरांचा सल्ला घेतलाच पाहिजे. प्रत्येक व्यक्तीने आहार विहाराबरोबर तणावमुक्त राहाणं, हसतमुख राहाणं आणि व्यवस्थित झोप घेणं फारच आवश्यक असल्याचं डॉ. सुनील कुलकर्णी म्हणाले. कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन श्री. संजय ठाकर यांनी केले.